No municipio de Caldas de Reis atopamos a ruta PR-G 59 Ruta dá Auga, que aínda que foi homologada está bastante abandonada. É unha ruta circular de 5,1 km. que parte do parque e xardín botánico que hai no centro de Caldas a beiras do río Umia. A duración da ruta é dunha hora e media e a sinalización é escasa, faltando moitos sinais na maioría dos cruces, polo que é recomendable levar gps ou un mapa para non perderse. Para acceder ao momento de inicio non teremos problema xa que comeza no parque que antes comentamos e hai un panel informativo á beira do río aínda que está a día de hoxe en moi malas condicións de limpeza.
Empezamos a camiñar río arriba pola marxe dereita do río e aos poucos metros chegamos ao paseo fluvial do Umia co chan de madeira. Cando cheguemos á primeira ponte de madeira cruzarémolo para seguir o carreiro pola marxe contraria do río.
Chegaremos a unhas ruínas e un pouco máis adiante a unha central hidroeléctrica. A partir de aquí o camiño empeza a ascender por unha pista de asfalto en ocasións con algo de pendente. Pasaremos uns muíños restaurados e algo máis adiante ao chegar a unha curva pechada a un miradoiro coas varandas metálicas desde onde se ve o río e unha antiga fábrica de Luz en ruínas. Seguimos subindo pola pista de asfalto e ao chegar arriba sairemos á estrada principal por onde haberá que ir con coidado xa que camiñaremos pola beiravía.
Ao pouco intre veremos un sinal cara á esquerda que nos indica a dirección cara á ponte romana de Segade. A base da ponte é de orixe romana, aínda que foi reconstruído no século XVIII, concretamente no ano 1729. Por este lugar pasaba a calzada romana Vía XIX. Este é un punto interesante, a parte da ponte, a man esquerda atoparemos unhas escaleiras que nos levan a bordo do río desde onde se ve mellor a ponte de 14,60 metros de altura e un pequeno paso entre as rocas lévannos a unha pequena presa.
Volvemos ao camiño que nos levará á estrada nacional, pola que teremos que camiñar un pequeno tramo pola beiravía. Máis adiante viraremos á esquerda cara á Fábrica de Luz e a Fervenza de Segade. Tras baixar por un camiño chegaremos ás ruínas da fábrica e ao miradoiro da fervenza. Baixaremos ata as rocas do río desde onde se ve mellor a fervenza e poderemos continuar o camiño a bordo do río.
Pasaremos unha ponte de madeira e outro de pedra e por este tramo veremos varios muíños. Os sinais do PR chegarannos por estrada de asfalto, pero viraremos á esquerda para continuar por un camiño de terra á beira do río. Neste tramo veremos varios muíños e pasaremos á beira dun pontillón que cruza o río. Para finalizar seguiremos o paseo de madeira polo que pasamos ao comezo para chegar ao momento final da ruta.
Fuente: queverengalicia.com
